Problemy finansowe, zmiana planów czy szybki rozwój firmy to tylko niektóre powody, dla których przedsiębiorcy decydują się zakończyć leasing. Choć wcześniejsze rozwiązanie umowy jest możliwe, nie zawsze jest to korzystne finansowo. W artykule wyjaśniamy, jak wygląda odstąpienie od leasingu, jakie koszty może generować oraz czy istnieją sposoby na rezygnację z leasingu bez formalnego zerwania umowy.
Czym jest rozwiązanie umowy leasingu i z jakimi kosztami się wiąże?
Rozwiązanie umowy leasingowej oznacza jej zerwanie przed upływem ustalonego terminu. Jest to możliwe, ale wymaga zgody leasingodawcy, który określa własne zasady dotyczące tego procesu. Szczegółowe warunki znajdują się w Ogólnych Warunkach Umowy (OWU) dołączonych do kontraktu.
Warto pamiętać, że wcześniejsze zakończenie leasingu zawsze wiąże się z kosztami.
- zwrotu przedmiotu - jeśli leasing nie przewiduje wykupu, przedmiot musi zostać zwrócony w stanie zgodnym z warunkami umowy. W przypadku uszkodzeń leasingodawca może naliczyć dodatkowe opłaty.
- uregulowania wszystkich niespłaconych rat zgodnie z harmonogramem,
- poniesienia dodatkowych opłat manipulacyjnych naliczanych przez leasingodawcę,
- zapłaty kary umownej, jeśli została przewidziana w kontrakcie.
Zerwanie umowy leasingu – możliwe scenariusze
Rozwiązanie umowy leasingowej może przebiegać na różne sposoby, w zależności od okoliczności oraz warunków określonych w umowie. Jednym z kluczowych aspektów, który ma wpływ na sposób zakończenia leasingu, jest okres normatywnej amortyzacji leasingowanego środka trwałego.
1. Zerwanie umowy przed upływem 40% normatywnej amortyzacji
Jest to jeden z najczęstszych przypadków, który może mieć poważne konsekwencje podatkowe i finansowe. Normatywna amortyzacja określa minimalny czas, przez jaki leasing musi trwać, aby spełniał wymogi podatkowe. Jej długość zależy od rodzaju przedmiotu leasingu, np.:
- Samochody osobowe – 60 miesięcy (40% = 24 miesiące),
- Ciągniki siodłowe – 86 miesięcy (40% = ok. 34 miesiące),
- Laptopy – 40 miesięcy (40% = 16 miesięcy).
Jeśli leasing zostanie zakończony przed upływem tego okresu, umowa nie spełnia podstawowego warunku wynikającego z przepisów.
- leasingodawca ma prawo żądać natychmiastowej spłaty wszystkich pozostałych rat oraz naliczenia kary umownej,
2. Zerwanie umowy po przekroczeniu 40% normatywnej amortyzacji
Po upływie 40% okresu normatywnej amortyzacji zerwanie leasingu jest prostsze pod kątem podatkowym, jednak nadal może wiązać się z koniecznością:
- spłaty pozostałej wartości przedmiotu leasingu,
- poniesienia opłat manipulacyjnych,
- znalezienia nowego leasingobiorcy, jeśli leasingodawca dopuszcza cesję umowy.
3. Przejęcie leasingu przez inny podmiot (cesja)
Zamiast zrywać umowę, możliwe jest przekazanie leasingu innej firmie lub osobie fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą (tak zwana cesja leasingu).
- nowy leasingobiorca przejmuje zobowiązania i prawa wynikające z umowy,
- leasingodawca może pobrać opłatę za cesję,
- konieczne może być spełnienie określonych warunków, np. pozytywnej oceny zdolności kredytowej nowego leasingobiorcy.
4. Wynajem leasingowanego środka trwałego
Jeśli leasingobiorca ma problem z regulowaniem rat, ale nadal chce zachować umowę, może wynająć leasingowany środek trwały innemu przedsiębiorcy. Pieniądze uzyskane z dzierżawy mogą pokrywać raty leasingowe, dzięki czemu leasingobiorca unika konieczności przedterminowego zerwania umowy.
5. Czasowe zawieszenie rat leasingu (prolongata)
Jeśli leasingobiorca ma przejściowe problemy finansowe, zamiast zrywać umowę, może podjąć negocjacje dotyczące czasowego zawieszenia spłaty rat, czyli prolongaty. To rozwiązanie pozwala na odciążenie budżetu firmy bez konieczności rezygnacji z leasingowanego przedmiotu.
6. Wykup przedmiotu leasingu
Niektóre umowy leasingowe pozwalają na wcześniejszy wykup przedmiotu leasingu. Może to być rozwiązanie korzystniejsze niż formalne zerwanie umowy, zwłaszcza jeśli przedmiot leasingu jest potrzebny w dalszej działalności firmy. Jednak w takim przypadku należy liczyć się z jednorazowym, często wysokim kosztem wykupu.
Sprawdź też Wykup samochodu z leasingu – co musisz o wiedzieć?
7. Zerwanie umowy leasingu w wyniku szkody całkowitej środka trwałego
Jeśli leasingowany przedmiot (np. samochód, maszyna) ulegnie szkodzie całkowitej, umowa leasingu nie może być dalej realizowana.
- Leasingobiorca zobowiązany jest do natychmiastowego uregulowania pozostałej części zobowiązania.
- Jeśli środek trwały był ubezpieczony, odszkodowanie od ubezpieczyciela może pokryć część lub całość zaległych rat leasingowych.
- Leasingodawca może naliczyć dodatkowe opłaty za przedwczesne zakończenie umowy.
Odstąpienie od leasingu przed odbiorem środka trwałego
Zdarza się, że leasingowany środek trwały nie spełnia oczekiwań leasingobiorcy lub nie jest zgodny z umową. Przyczyną może być np. uszkodzenie, brak wymaganych parametrów technicznych albo inne niezgodności z wcześniejszymi ustaleniami. W takich sytuacjach kluczowe jest odmówienie odbioru przedmiotu, co może stanowić podstawę do wypowiedzenia umowy leasingowej bez konsekwencji, mimo że została ona już podpisana.
- Nie podpisywać protokołu zdawczo-odbiorczego – to dokument potwierdzający odbiór środka trwałego, a jego podpisanie może utrudnić odstąpienie od umowy.
- Sprawdzić, czy leasingodawca stosuje mechanizm „automatycznego odbioru” – w niektórych przypadkach formalne przekazanie środka trwałego odbywa się bez podpisu leasingobiorcy. W takiej sytuacji konieczne jest niezwłoczne poinformowanie leasingodawcy o przyczynie odmowy odbioru.
- Przedstawić leasingodawcy szczegółowe uzasadnienie – w formie pisemnej, z wyjaśnieniem niezgodności oraz powodem odstąpienia.
- Złożyć formalne oświadczenie o zerwaniu umowy leasingu – najlepiej w formie pisemnej, z potwierdzeniem odbioru przez leasingodawcę.
Ważne jest, aby działać szybko i zgodnie z zapisami umowy leasingowej oraz Ogólnych Warunków Umowy (OWU), ponieważ brak reakcji może skutkować uznaniem, że leasingobiorca zaakceptował przedmiot leasingu i przyjął na siebie wszystkie związane z nim zobowiązania.
Odstąpienie od leasingu w ciągu 14 dni od podpisania umowy
Prawo do odstąpienia od umowy leasingowej w terminie 14 dni dotyczy wyłącznie konsumentów, czyli osób fizycznych, które nie zawarły umowy w ramach działalności gospodarczej i skorzystali z leasingu konsumenckiego. Przedsiębiorcy są z tego wyłączeni.
Jednak możliwość skorzystania z tego prawa jest ograniczona – przysługuje ono tylko wtedy, gdy umowa została podpisana na odległość, czyli bez osobistej wizyty u leasingodawcy (np. poprzez podpis elektroniczny lub korespondencyjnie). Warto również dokładnie sprawdzić zapisy Ogólnych Warunków Umowy (OWU), ponieważ niektórzy leasingodawcy starają się ograniczyć możliwość skorzystania z tej opcji.
Dla firm leasingowych odstąpienie przez konsumenta w ciągu 14 dni jest niekorzystne finansowo, dlatego mogą stosować różne zapisy w umowie, które utrudniają skorzystanie z tego prawa. Przed podpisaniem umowy warto sprawdzić, czy leasingodawca nie wprowadził dodatkowych warunków lub opłat związanych z odstąpieniem.
Zerwanie umowy a rodzaj leasingu – co warto wiedzieć?
- Leasing operacyjny – zerwanie umowy przed upływem 40% okresu normatywnej amortyzacji może skutkować brakiem wykupu na preferencyjnych warunkach oraz koniecznością pokrycia kosztów sprzedaży środka trwałego.
- Leasing finansowy – leasingobiorca staje się właścicielem przedmiotu, więc nie występuje problem wykupu, ale nadal trzeba liczyć się z koniecznością spłaty pozostałych rat i ewentualnymi dodatkowymi kosztami.
Proces odstąpienia od leasingu krok po kroku
Procedura zakończenia leasingu zależy od sytuacji i warunków określonych w umowie. Najczęściej występują cztery możliwości: odstąpienie od umowy przez leasingodawcę, rozwiązanie umowy za porozumieniem stron, wypowiedzenie umowy przez leasingodawcę oraz cesja leasingu.
1. Odstąpienie od leasingu przez leasingodawcę
Z formalnego punktu widzenia prawo do odstąpienia od leasingu przysługuje wyłącznie leasingodawcy. Może ono nastąpić, gdy:
- Dostawca środka trwałego nie wywiązał się z umowy (np. środek trwały jest wadliwy, niezgodny ze specyfikacją).
- Leasingobiorca nie spełnił warunków koniecznych do rozpoczęcia leasingu (np. odmówił odbioru, ale nie zgłosił niezgodności).
W takim przypadku leasing uznaje się za niezawarty, co oznacza brak konsekwencji finansowych dla leasingobiorcy.
2. Rozwiązanie umowy leasingu za porozumieniem stron
Jeśli to leasingobiorca chce zakończyć leasing, musi uzyskać zgodę leasingodawcy. Proces wygląda następująco:
- Złożenie wniosku o rozwiązanie umowy – leasingobiorca kontaktuje się z leasingodawcą i przedstawia powody rezygnacji.
- Negocjacje warunków rozwiązania – ustalane są:
- sposób zwrotu środka trwałego,
- rozliczenie pozostałych zobowiązań,
- dodatkowe opłaty manipulacyjne lub kary umowne.
- Podpisanie aneksu rozwiązującego umowę – leasingodawca i leasingobiorca formalnie kończą współpracę na określonych warunkach.
3. Wypowiedzenie umowy leasingu przez leasingodawcę
Leasingodawca ma prawo do jednostronnego wypowiedzenia umowy, jeśli leasingobiorca:
- Zalega z płatnościami i nie ureguluje ich w wyznaczonym terminie,
- Nie użytkuje środka trwałego zgodnie z umową (np. brak ubezpieczenia, użytkowanie w sposób niezgodny z przeznaczeniem),
- Ogłosi upadłość lub straci zdolność kredytową.
Wypowiedzenie umowy przez leasingodawcę oznacza, że leasingobiorca musi natychmiast zwrócić środek trwały i uregulować pozostałe zobowiązania, co często wiąże się z dodatkowymi kosztami.
4. Cesja leasingu – przekazanie umowy innej osobie
Alternatywą dla rozwiązania umowy może być cesja leasingu, czyli przeniesienie umowy na inną osobę lub firmę. To korzystne rozwiązanie, gdy leasingobiorca nie chce lub nie może dalej opłacać rat, ale chce uniknąć kar za zerwanie umowy.
Jak wygląda proces cesji leasingu?
- Znalezienie nowego leasingobiorcy – to obowiązek dotychczasowego leasingobiorcy.
- Uzyskanie zgody leasingodawcy – nie wszystkie firmy leasingowe akceptują cesję, a te, które to robią, mogą wymagać spełnienia określonych warunków przez nowego leasingobiorcę (z reguły formalność).
- Podpisanie umowy cesji – nowy leasingobiorca przejmuje zobowiązania wynikające z umowy, a dotychczasowy leasingobiorca zostaje zwolniony z dalszych płatności.
- Opłata za cesję – leasingodawca może pobrać opłatę manipulacyjną za przeprowadzenie cesji (z reguły 500 – 1000 zł netto)
- Odpowiedź z decyzją w ciągu 24h
- Najlepsza oferta na rynku