Kabotaż to termin, który pochodzi od nazwiska znanego żeglarza – Giovanniego Caboto. Na samym początku dotyczyło to wyłącznie żeglugi przybrzeżnej – to właśnie w niej specjalizował się Caboto. Jednak wraz z upływem czasu to słowo zaczęto używać też w kontekście przewozu towarów drogą lądową i powietrzną. Na czym dokładnie polega przewóz kabotażowy? Dowiedz się z naszego artykułu!
Jak brzmi definicja przewozów kabotażowych?
Każdy, kto na co dzień zajmuje się drogowym transportem międzynarodowym, doskonale wie, co oznacza termin kabotaż. Niedawno bowiem w 2022 roku trochę zatarło się pierwotne znaczenie kabotażu. Dzisiaj głównie używa się go w kontekście transportu międzynarodowego. Obecnie kabotaż to przede wszystkim przewóz towarów na terenie jednego kraju pojazdem, który został zarejestrowany w innym kraju. Z definicją kabotażu spotkasz się również w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1072/2009 z dnia 21 października 2009 r.: Kabotaż – krajowy zarobkowy przewóz wykonywany tymczasowo w przyjmującym państwie członkowskim zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.
Kabotaż i jego zalety dla przewoźników
Przewozy kabotażowe to wiele zalet, do których zaliczamy przede wszystkim optymalizację finansową dla firm transportowych. Kabotaż to też oczywiście ochrona środowiska naturalnego. Jeśli jesteś przewoźnikiem, który chciałby w końcu ograniczyć liczbę pustych kursów, to rozważ właśnie to rozwiązanie, które zapewnia mnóstwo korzyści. To doskonała opcja nie tylko dla firm transportowych, ale też konsumentów, czy firm, które zlecają przewóz – mogą bowiem liczyć oni na atrakcyjniejsze ceny.
Sprawdź też: 
Ubezpieczenia transportowe
Jakie warunki trzeba spełnić, aby móc świadczyć usługi przewozu kabotażowego?
Wszyscy przewoźnicy, którzy chcieliby dokonywać kabotażu na terenie UE, muszą spełnić wiele warunków. Najważniejszym z nich jest posiadanie licencji wspólnotowej przewoźnika – dotyczy to przewozów realizowanych pojazdami o DMC od 2,5t do 3,5t. Natomiast kierowca musi mieć świadectwo kierowcy, jeżeli jest z państwa niebędącego państwem członkowskim UE.
Jaka jest idea przewozów kabotażowych? To przede wszystkim unikanie tzw. “pustych przebiegów”. Chodzi tutaj o sytuacje, w których pojazd bez ładunku pokonuje wiele kilometrów (np. trasa powrotna z punktu rozładunku do bazy). Kabotaż wykonywany jest po realizacji przewozu międzynarodowego. Ważne jest też to, aby taki rodzaj przewozu został dokonany tym samym pojazdem, którym wcześniej wykonano przewóz międzynarodowy (gdy zlecenie było wykonywane przez zespół pojazdów, to przewóz kabotażowy może być wykonany tym samym pojazdem silnikowym).
PRZYKŁAD TRANSPORTU KABOTAŻOWEGO - od Torunia do Arnhem, a potem przez Niemcy
Jeden z kierowców firmy transportowej wyjechał z bazy w Toruniu z ładunkiem, który ma przewieźć do Arnhem w Holandii. Gdy już dowiezie ładunek na miejsce, to w drodze powrotnej przez Niemcy przewoźnik może wykonać przewóz kabotażowy – może być nim np. odebranie ładunku z Dortmund w Niemczech i dostarczenie go do Lipska.
Aczkolwiek to nie wszystkie warunki, które muszą spełnić przewoźnicy. Należy wspomnieć również o limicie liczby przewozów kabotażowych, jakie można zrealizować na terytorium jednego państwa UE – limit ten wynosi 3 przewozy kabotażowe, aczkolwiek ostatni rozładunek powinien być zrealizowany maksymalnie w ciągu 7 dni od ostatniego rozładunku wynikającego z przewodu międzynarodowego.
PRZYKŁAD TRANSPORTU KABOTAŻOWEGO #2 - z Arnhem do Nossen
Wspomniany już kierowca firmy transportowej dokonał rozładunku w Arnhem w Holandii w piątek 14 kwietnia, a następnie udał się w drogę powrotną do Polski przez Niemcy. Po drodze odebrał ładunek w Dortmund w Niemczech i przetransportował go do Lipska. Stamtąd zabrał kolejny ładunek, który przewiózł do miasta Nossen w Niemczech. Tam kierowca dotarł i zameldował się w czwartek 20 kwietnia. Jest to jednoznaczne z tym że kierowca zmieścił się w limicie liczebnym (zrealizował dwa przewozy kabotażowe) i wykonał je w terminie 7 dni od ostatniego rozładunku z transportu międzynarodowego.
Pakiet Mobilności 2022 - zmiany w przepisach dotyczących przewozów kabotażowych
Od lutego 2022 roku obowiązują przepisy Pakietu Mobilności. Mają one ogromny wpływ na transport międzynarodowy, w tym również przewozy kabotażowe. Wraz z wprowadzeniem tych przepisów przewoźnicy nie mogą wykonywać przewozów kabotażowych przy użyciu tego samego pojazdu na terenie jednego państwa członkowskiego UE przez cztery dni od zakończenia kabotażu w tym samym państwie (warto wiedzieć, że wcześniej wymagana przerwa trwała tylko 3 dni).
Dodatkowo należy wspomnieć o tym, że mimo iż liczba operacji kabotażowych możliwa na terenie jednego kraju nie uległa zmianie, to jednak przewoźnik musi pamiętać, aby po nich nastąpiła przerwa trwająca przynajmniej 4 dni. To właśnie obowiązkiem przewoźnika jest potrafić udowodnić, że przez min. 4 dni nie wykonywał usługi przewozów kabotażowych. Aby to zrobić, powinien przedłożyć listy przewozowe, czy też inne dokumenty, które będą potwierdzeniem tego, że przewoźnik stosuje się do przepisów.
Prawo kabotażu - jakie są najważniejsze dokumenty?
Jeszcze niedawno dokumentem, który regulował przepisy dotyczące przewozów kabotażowych, było wspomniane już Rozporządzenie nr 1072/2009. Jednak jakiś czas temu, a dokładniej: w 2020 roku pojawiło się Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1055 z dnia 15 lipca 2020 r. , które zmieniło rozporządzenia (WE) nr 1071/2009, (WE) nr 1072/2009 i (UE) nr 1024/2012 . Wszystko po to, aby dostosować je do zmian w transporcie drogowym.
Największe zmiany przyszły jednak wtedy, gdy wprowadzono Pakiet Mobilności – o kilku zmianach wspomnieliśmy już powyżej, aczkolwiek pełen zestaw przepisów ma wpływ na dużo więcej aspektów transportu międzynarodowego i wewnątrzwspólnotowego niż tylko przewozy kabotażowe.
Jakie dokumenty są niezbędne, aby móc wykonywać przewozy kabotażowe?
Aby móc realizować przewozy kabotażowe, konieczne jest posiadanie pewnych dokumentów. Jednym z takich jest międzynarodowy list przewozowy (tzw. list CMR), a także listy przewozowe poświadczające odbycie każdego przewozu kabotażowego (zamiast nich mogą to być podobne dokumenty). Podczas przygotowywania się do realizacji przewozów kabotażowych, należy wziąć pod uwagę nie tylko unijne przepisy, ale także te krajowe. Poszczególne państwa wyróżniają się dość sporą swobodą w określaniu takich aspektów jak np. dopuszczalna masa i wymiary pojazdów, czy umowy przewozowe. Należy też podkreślić, że państwa członkowskie UE muszą stosować takie same przepisy zarówno wobec przewoźników krajowych, jak i zagranicznych.
Przepisy kabotażowe a możliwe sankcje
Jeśli dojdzie do sytuacji, w której podczas realizacji przewozu kabotażowego na terytorium państwa dojdzie do naruszenia przepisów niniejszego rozporządzenia bądź wspólnotowych lub krajowych przepisów dotyczących kabotażu, właściwe organy przyjmującego państwa członkowskiego bez uszczerbku dla możliwości wszczęcia postępowania karnego mogą nałożyć sankcje na przewoźnika, który siedzibę ma w innym państwie niż w tym, w którym dokonał naruszeń. Wspomniane sankcje nie mogą mieć charakteru dyskryminującego. Mogą mieć one formę upomnienia, ale jeżeli naruszenie było poważne, to przewoźnik może otrzymać nawet karę w postaci zakazu wykonywania przewozów kabotażowych na terytorium przyjmującego państwa członkowskiego.
Przewozy kabotażowe na terenie Polski - co należy wiedzieć?
Aby móc wykonywać transport kabotażowy na terenie Polski, koniecznie trzeba uzyskać zezwolenie. Te z kolei wydaje Główny Inspektor Transportu Drogowego. To wymaganie dotyczy przedsiębiorców, którzy mają siedzibę poza UE, Norwegią, Szwajcarią, Islandią i Liechtensteinem, a także wszystkich tych przewoźników, którzy planują wykonywać kabotaż samochodem zarejestrowanym poza wyżej wymienionymi państwami. Jednak czy wspomniane zezwolenie na przewóz kabotażowy zawsze jest konieczne? Okazuje się, że nie. Jeśli przewoźnik ma siedzibę na terytorium UE, w Norwegii, Szwajcarii, Islandii lub Liechtensteinie bądź też ma pojazd, który został zarejestrowany w którymś z tych krajów, to nie potrzebuje zezwolenia na przewóz kabotażowy.
Przewoźnik, który będzie starał się o zezwolenie na przewóz kabotażowy, koniecznie musi wiedzieć, że do wniosku powinno dołączyć się przynajmniej dwie pozytywne opinie na swój temat, otrzymane od organizacji o zasięgu ogólnokrajowym zrzeszające przewoźników drogowych. Zwykle na decyzję czeka się maksymalnie miesiąc, choć istnieje możliwość wydłużenia terminu nawet do 2 miesięcy. Jeśli przewoźnik otrzyma odmowną decyzję, to w ciągu 14 dni od dnia otrzymania decyzji odmownej może złożyć wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy.
Co więcej, przewoźnicy, którzy wiele razy naruszyli obowiązujące przepisy kabotażowe, muszą liczyć się z tym że mogą otrzymać zakaz wykonywania kabotażu w Polsce przez okres 2 lat.
Zachęcamy również do sprawdzenia naszych produktów:
